یاضیات و به ویژه حل مسئله در آن نقش عمده ای در رشد آگاهی و ظهور توانمندی های بالقوه انسان دارد و باعث توسعه نیروی انسانی می شود، که هدف اصلی فعالیت های آموزشی در هر کشور است. در این راستا گاهی یک مسئله بدون استدلال جبری یا دارای استدلال جبری کسالت آور، به کمک یک شباهت و قیاس هندسی که نوعی تجسم است، می تواند به اندازه ای ساده و زیبا شود که تمام ابعاد قضیه یا مسئله، تقریباً در یک نگاه دیده شود. اگر دانش آموز بتواند به جای اندیشیدن در قالب کلمه ها، افکارش را در قالب تصویرها نمایش دهد، حل برخی از مسائل انتزاعی و دور از ذهن نیز برایش آسان تر و دلپذیرتر می شود. بنابراین تمثیل، توجیه و شهود برای آموزش ریاضی اهمیت دارند. تفکر شهودی ریاضیات راه توسعه ریاضیات است، ریاضیات زبان علوم می باشد که این زبان گفتمان ریاضی است که در دوره ابتدایی با توجیهات شهودی و تصویر همراه است و تفکر شهودی در اهداف آموزش ریاضی مدرسه ای برای ارتباط و اتصال موضوعی کاربرد دارد. در این مقاله، با ارائه چند مثال از کتاب های درسی به نقد و بررسی تفکر شهودی می پردازیم.

با توجه به پیچیدگی روزافزون سازمان ها و تفاوت در اندیشه، نگرش و باورهای افراد، تعارض به عنوان جزء اجتناب ناپذیر زندگی سازمانی مطرح است. از آن جا که امروزه، نیروی انسانی به عنوان اصلی ترین دارایی سازمان ها و مزیت رقابتی مطرح است، مدیریت پدیده تعارض، به ویژه با شخصیت های «پیچیده» در سازمان ها از مهم ترین مهارت های مدیریت است که مدیران به آن نیازمندند. در تعریفی، کارکنان پیچیده، به طور مداوم از سبک ارتباطی مشکل زایی مانند فریاد زدن، ناله و شکایت و یا طعنه زدن برای ابراز آن چه احساس یا فکر می کنند، استفاده می کنند تا رفتارها و نگرش های دیگران را جهت دهی و یا احساس بدی در آن ها ایجاد کنند. پژوهش حاضر با استفاده از یک بازی کاری، موقعیت تصمیم گیری درخصوص شخصیت های پیچیده را شبیه سازی کرده و با رویکردی آزمایشی، وجود ارتباط میان نحوه تفکر تحلیلی و موفقیت در تعامل با شخصیت های پیچیده را بررسی می کند. برای سنجش نحوه تفکر منطقی/ شهودی از دو روش استفاده از آزمون REI40 و دست کاری نحوه تفکر با استفاده از یک فعالیت آزمایشگاهی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که تفکر منطقی سنجیده شده با استفاده از REI40 تاثیر مثبتی بر مدیریت تعارض در برخورد با شخصیت های پیچیده داشت؛ اگرچه دست کاری نحوه تفکر تاثیر معناداری بر عملکرد نشان نداد.

شهود و تفکر شهودی در مدیریت به توانایی تصمیم گیری سریع و مؤثر، به ویژه در شرایط پیچیده و عدم قطعیت، بدون نیاز به تحلیل کامل داده ها اشاره دارد. این نوع تفکر نقش مهمی در فرایندهای تصمیم گیری استراتژیک و مدیریتی ایفا می کند. پژوهش حاضر باهدف ارائه یک بررسی جامع و سیستماتیک از نقش شهود و تفکر شهودی در مدیریت انجام شده است. برای گردآوری منابع، پایگاه های علمی معتبر نظیر اسکوپس، وب آو ساینس، گوگل اسکالر برای منابع انگلیسی و پایگاه های ایرانداک، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی و پایگاه مجلات تخصصی نور برای منابع فارسی مورد بررسی قرار گرفتند. جستجوی اولیه شامل 4564 مقاله بود که در نهایت، 116 مقاله با رعایت معیارهای ورود شامل نگارش به زبان فارسی یا انگلیسی، نمایه سازی در پایگاه های معتبر علمی، دسترسی به متن کامل، و بازه زمانی تا آبان 1403 (اکتبر 2024) برای بررسی نهایی انتخاب شدند. یافته های این پژوهش در پاسخ به سؤال اصلی درباره نقش شهود و تفکر شهودی در مدیریت، در قالب پنج مضمون اصلی دسته بندی شده اند: ویژگی های شهود، شرایط مطلوب برای شهود، فواید شهود، موارد استفاده از شهود، ارتباط شهود با غریزه و بصیرت. نتایج نشان می دهد که ترکیب شهود و تحلیل برای تصمیم گیری مؤثر ضروری است. بااین حال، استفاده از شهود ممکن است منجر به خطاها و سوگیری هایی شود که لازم است در زمان به کارگیری موردتوجه قرار گیرد.

استفاده از ابزارهای بازاریابی مدرن، همچون بازاریابی عصبی در تحقیقات اخیر گسترش یافته است و باتوجه به سرمایه گذاری های متعدد در استفاده از این ابزارها در انتخابات سیاسی کشورهای توسعه یافته، این ابزار می تواند نقش مهمی را در شناخت و بررسی ترجیحات رای دهندگان ایفا کند. همچنین، بررسی نحوه تفکر افراد می تواند به درک و پیش بینی بهتر ترجیحات، تصمیمات و رفتار رای دهندگان منجر شود. پژوهش حاضر با استفاده از ابزار ردیابی چشم، به دنبال بررسی تاثیر نحوه تفکر بر میزان توجه دیداری رای دهندگان به عناصر مختلف تبلیغات سیاسی منتشرشده در شبکه های اجتماعی، بوده است. براساس نتایج تحقیقات گذشته، نحوه تفکر، بر میزان توجه دیداری تاثیرگذار بوده است. نتایج پژوهش حاضر با آماره F مدل تقریبا بیش از 3. 5 و در سطح معناداری 1% و 5%، نشان داد که نحوه تفکر شهودی منجر به توجه دیداری بیشتر به عکس ها در مقایسه با متن ها و عکس های کاندیداها در مقایسه با عکس های مفهومی شده است. درمقابل، نحوه تفکر منطقی منجر به توجه دیداری بیشتر به متن ها در مقایسه با عکس ها و عکس های مفهومی در مقایسه با عکس های کاندیداها شد.

هدف پژوهش حاضر با هدف تبیین ارتباط توانایی های شناختی و اعتماد به شهود با سوگیری های رفتاری و همچنین، تبیین ارتباط سوگیری های رفتاری با عملکرد سرمایه گذاران حرفه ای در بورس اوراق بهادار تهران اجرا شده است. در این پژوهش، پس از مقایسه دو معیار متفاوت از تصمیم گیری آنی یا شهودی، تاثیر آنها بر سوگیری های اتکا و تعدیل و سفسطه ارتباط بررسی شد و در نهایت، آزمونی برای تاثیر سوگیری های رفتاری بر عملکرد افراد انجام گرفت. روش نمونه بررسی، 311 سرمایه گذار حرفه ای در بازار سرمایه بود که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد. به منظور تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، به تناسب از آزمون کای دو، من ویتنی، رگرسیون حداقل مربعات و رگرسیون پروبیت استفاده شد. یافته ها نتایج پژوهش نشان داد که اعتماد به شهود بر سوگیری اتکا و تعدیل و سوگیری سفسطه ارتباط، تاثیر مثبت و معناداری دارد، در حالی که توانایی شناختی بر سوگیری سفسطه ارتباط، تاثیر منفی و معناداری می گذارد. افزون بر این، سوگیری سفسطه ارتباط بر بازدهی کسب شده تاثیر منفی و معناداری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که جنسیت، تاثیر منفی توانایی شناختی و تاثیر مثبت اعتماد به شهود بر سوگیری سفسطه ارتباط را تقویت می کند. نتیجه گیری اعتماد به شهود نسبت به توانایی های شناختی ارتباط بیشتری با سوگیری های رفتاری و عملکرد نشان می دهد و در مجموع، آموزنده تر است.

بسیاری از فیلسوفان معاصر از آثار هیدگر در اندیشۀ خویش بهره برده اند؛ بنابراین بررسی اندیشۀ هیدگر و تعیین چارچوب تفکر وی راهگشای این تأثیرپذیری ها خواهد بود. چنانکه مرز میان تفکر محاسبه ای و تفکر انکشافی نشان گر این تفاوت خواهد بود. در این مقاله با روش تحلیلی، به بررسی آثار هیدگر پرداخته ایم که وی میان فلسفه ای که وجوداندیش است و فلسفه ای که به موجوداندیشی دچار شده و از وجوداندیشی غفلت ورزیده است، تمایز قائل می شود. سپس چنین تبیین کرده ایم که وی انسان را در ساحتی می بیند که با فراخوانده شدن از سوی وجود، پرسش گری می کند. پس هیدگر خود را در راه می بیند و در انتظار ندای وجود است. درنتیجه چنانکه نشان داده شده است، هیدگر اعتقاد به نوع دیگری از تفکر دارد؛ یعنی تفکری که با نوعی رهایی به دست آمده و انسان در پرتو آن در مسیرهای ناهموار اندیشیدن، به حقیقت که نوعی انکشاف و فتوح است، رسیده و با زبان شاعرانه همان را که یافته است، بیان می دارد. از این منظر، وجود با تفکر معنوی نسبت برقرار می کند و در زبان، یعنی خانۀ وجود سکنا می گزیند. هیدگر خود نیز بارقه ای از حقیقت را شهود کرده است.

مقصود از فلسفه شهودی در این مقاله، نظامی هستی شناختی بر پایه روش عقلی – استدلالی است که یافته های شهودی در تعین بخشی به آن نقشی قابل توجه دارد، یعنی مابعدالطبیعه ای که در عین پایبندی به برهان عقلی در تصدیق و تکذیب گزاره های خود، از یافته های شهودی در شکل دهی به آموزه های خود بهره مند می شود.در برابر کسانی که فلسفه شهودی را ترکیبی متناقض و در نتیجه امری ناممکن می شمارند، کوشیده ایم با برشماری انحا گوناگون بهره مندی فیلسوف از یافته های شهودی خود یا دیگران (از قبیل: تعیین سمت و سوی پژوهش، گشودن افق های جدید، طرح مسایل جدید، کمک در ظهور فرضیه فلسفی، و ...) که همگی بیرون از حوزه داوری و سنجش درستی و نادرستی گزاره های فلسفی است، نشان دهیم که شهود می تواند تاثیر قابل توجهی بر یک نظام هستی شناختی بنهد، بی آنکه به تعقلی بودن آن – یعنی پایبندی روش شناختی به استدلال عقلی در مقام داوری گزاره های خود – آسیبی وارد آورد.همچنین با نشان دادن نمونه هایی از انحا یاد شده تاثیرگذاری شهود در حکمت اشراق سهروردی و به ویژه حکمت متعالیه ملاصدرا، این دو نظام فلسفی نمونه های تحقق یافته ای از فلسفه شهودی به شمار آمده اند. در طی مقاله، وجوه برتری فلسفه شهودی بر فلسفه بحثی صرف، که بی بهره از یافته های شهودی است، نیز معلوم می گردد.

معناداری زبان دین در نزد ویتگنشتاین، یعنی شرکت در یک حیات و داشتن صورت زندگی. بدون «صورت حیات» و شراکت در نحوه ای از این صور، زبان و گزاره های دینی برای فرد معنای خاصی ندارند و فرد نمی تواند آن ها را درک کند. ادراک و داوری یک باور دینی، تنها در پرتو صورت حیات برای فرد امکان پذیر است. آن چنان که کای نیلسون در مقاله معروفش «ایمان گرایی ویتگنشتاینی» (1967) شرح می دهد، اگر به صورت حیات به مثابه یک کل نگریسته شود، انتقاد به آن وارد نخواهد بود، زیرا صورت حیات همان است که باید باشد و معیار خاص خود را دارد. به عبارت دیگر، صورت حیات در شکل کلی معیار خاص خود را برای خرد پذیری/ خرد گریزی و فهم پذیری/ فهم گریزی دارد.ویتگنشتاین نظریه «جریان زندگی» را با هدف محدود کردن ایمان در چهارچوب فردی و پیوند برقرار کردن میان ایمان با نحوه زندگی و نحوه معیشت مطرح کرده است. چراکه ایمان و دین نزد او با نحوه زیستن پیوند خورده اند. مراد ویتگنشتاین از صورت حیات همان کنش ها، اعمال، تجربه ها، فرهنگ، و به عبارتی تمام زمینه هاست. یک فرد تا در صورت خاصی از زندگی (ایمان دینی) شرکت نکند یا با آن همدلی نداشته باشد، زبان و کلمات برای او معنای محصلی نخواهند داشت و فرد نمی تواند آن ها را درک و فهم کند. به هر میزانی که شرکت در یک زندگی و صورت حیات بیش تر باشد، آدمی واجد صورت نیرومند تری درباره آن حیات می شود و در نتیجه، صاحب باور عمیق تر و ژرف تری خواهد شد که همان «عمق نفوذ» است.در نوشتار حاضر نشان می دهیم نظریه جریان زندگی از سه ایراد اساسی رنج می برد، شخصی یا ذوقی بودن، فراسنجه بودن زبانی، و خرد گریز بودن.

منطق شهودی، به عنوان منطقی فلسفی و غیر کلاسیک، بیش از همه بر فلسفه شهودگرایی براوئر (Brouwer) و نظریات فلسفی او در مورد ریاضیات و منطق بنا شده است. این نظریات، رویکردی کاملا متفاوت را با رویکرد کلاسیک به منطق و ریاضیات عرضه می دارد. شهودگرایی براوئری، منطق را مقدم بر ریاضیات نمی شمرد و آن را نتیجه ای بر ساخته از روندهای ساخت هویات و براهین ریاضی می داند. در مقاله حاضر، به تبیین مبانی نظری منطق شهودی پرداخته خواهد شد. این نظریات شامل انتقادهای براوئر به ریاضیات و منطق کلاسیک و رویکرد خاص خود او به ریاضیات و منطق است.